Son zamanlarda sıklıkla karşılaştığımız bir hastalık olan uyku apnesi, uyku sırasında solunumun durması ile gerçekleşen bir uyku bozukluğudur. Sıkça gelen uyku rahatsızlıklarında ikinci sırada uyku apnesi yer alır. Ülkemizdeki sıklığı %5 ile 10 arasında değişkenlik gösterir. Uyku apnesi yüksek sesle horlayan, aşırı kilolu, yüksek tansiyonlu, burun ve boğaz yollarında bozukluk olan kişilerde daha fazla görülür. Uyku apnesi, kişinin uyurken nefes alıp verme sürecinde sık sık nefes alıp vermeyi durdurması ve bu durumun uyku kalitesini düşürmesine sebep olan bir durumdur. Uyku sırasında birkaç saniye nefesin durması kişinin uyku kalitesini olumsuz yönde etkilemeye sebep olur.
Uyku apnesi belirtileri nelerdir?
Uyku apnesinin en sık belirtileri arasında uykuda solunumun durması gelir. Bu hastalığa sahip kişiler çoğu zaman gece uykularında solunumlarının durduğunu fark etmezler. Kısa süreli bir boğulma meydana gelir. Bu da kandaki oksijen seviyesinin düşmesine sebep olur. Vücut solunum yapmayı durdurunca beyne sinyal gider ve kişi aniden sıçrayarak uyanır. Uyku apnesi yaşayan kişiler gece sık sık uyanır ama bunu da fark etmezler. Aynı zamanda nefes alıp verme düzeninde bozulmalar yaşanır. Uyku sırasında sıklıkla nefes alıp vermenin durması; kişinin gün içerisinde halsizlik, yorgunluk gibi sıkıntılar yaşamasına sebep olur. Uyku sırasında hava yolunun tıkanmasına bağlı olarak uyku sırasında çok sık terleme yaşarlar. Hastalarda uyku sırasında çarpıntı ve huzursuzluk gibi belirtiler de sıklıkla görülür.
Uyku apnesi tipleri nelerdir?
Uyku apnesi sendromu nedenlerine göre üç farklı başlık altında değerlendirilebilir. Santral (merkezi), obstrüktif (tıkayıcı) ve Mikst Uyku Apnesi (Kompleks Uyku Apnesi Sendromu) şeklinde üçe ayrılır. Obstrüktif yani tıkayıcı uyku apnesi, grip ya da mevsimsel burun tıkanıklığı sonucu meydana gelen solunum kesilmesi ile görülür. Santral bir diğer adıyla merkezi uyku apnesi ise beyin fonksiyonlarından kaynaklı olarak yaşandığı bir durumdur. Mikst Uyku Apnesi (Kompleks Uyku Apnesi Sendromu) ise hastada hem obstrüktif (tıkayıcı) hem de santral merkezi uyku apnesinin aynı anda görülmesi ile yaşanır.
Uyku apnesi nedenleri nelerdir?
Uyku apnesi sendromu nedenleri arasında ağız ve burun yapısı, yüz yapısı, boyun çevresinin kalın olması, dar hava yollarına sahip olmak, kilo fazlalığı, sigara içme, alkol, uyku ilaçlarının aşırı kullanımı ve kalıtsal olarak uyku apnesine yatkınlık bulunması gibi faktörler yer almaktadır. Kısa süreli bu uyku apnesinin yaratmış olduğu durumla kişi uyku sırasında nefes açlığı çekerek uyanır. Bunun sebebi uyku sırasında kasların gevşeyip daralarak hava yollarının daralması hatta tamamen tıkanması ile oluşur. Bu durum gece boyu uyku sırasında 5 ile 30 kez yaşanabilir.
Uyku apnesi tedavisi nasıl olur?
Uyku apnesinin tedavisi sürecinde önce kişinin uyku alışkanlıklarını değiştirmesi, varsa fazla kilolarını vermesi, sigara ve alkol kullanımını azaltması ve uyku ilaçlarını doğru kullanması istenilir. Ayrıca yüz maskeleri ve burun tıkanıklığını azaltan cihazlar da kullanılabilir. Uyku apnesinin tedavisi kişinin belirtilerine göre değişebilir. Bu nedenle doktorunuzdan yardım alarak en uygun tedavi şekli belirlenmelidir. Solunum yollarındaki ileri derece darlıklarda CPAP isimli uyku makinesi cihazı kullanılır. Bu cihaz uyku sırasında solunum yollarını açık tutarak uyku apnesini engeller. Böylece horlama şikayeti olan hastalarda tedavi olmuş olur.
Uyku apnesinde bazı hastalarda cerrahi tedavi yöntemlerine de başvurulabilir. Örneğin doku küçültme, doku (eksizyonu) çıkarılması, çene düzeltme, sinir stimülasyonu ve trakeostomi gibi yöntemlere başvurulabilir.
Denizli Özel Odak Hastanesi Kulak Burun Boğaz Polikliniğinde uyku apnesinin cerrahi ve ameliyatsız tedavileri uygulanıyor. Bilgi ve randevu için tıklayın.