Tiroid bezi boyunda yer alır ve iki adet hormon üretir. Adem elmasının hemen altında yer alan bu bezin ürettiği iki hormon vücudun enerjiyi kullanmasını ve depolamasını sağlar. Bazı kişilerde tiroid hormonu düzgün çalışmayabilir. Tiroid hormonunun az olmasına hipotiroidi denir. Çok sık rastlanılan bu hastalık kadınlarda, ileri yaşlarda ve ailesinde hipotiroidi olan kişilerde daha fazla görülür. Hipotiroidinin belirtileri başka hastalıklarla da karıştırılabilir. Hastada bulguların hepsi görülmeyebilir ya da şiddeti farklı olabilir. Bu yüzden kan testi ile erken teşhis sağlanmalıdır.
Özellikle mental ve fiziksel yorgunluğa yol açan hipotiroidi kolestrol yüksekliğine de neden olabileceği için kalp hastalığı riskini arttırır. Ayrıca tedavisi tam olarak yapılmadığında miksödem koması dediğimiz hayati problem meydana gelebilir. Gebelikte yaşandığında bebeğin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Doğumdan sonra çocuğun zihinsel ve fiziksel gelişimini bozabilir. Doğumdan sonra yapılan rutin testlerde hipotiroidi anlaşılabilir.
Hipotiroidi belirtileri varsa ve şüpheleniyorsanız mutlaka kan testi yaptırmalısınız. Test pozitif çıkarsa birinci derece akrabalarınıza söylemelisiniz, ki onlarda test yaptırsınlar. Ailesinde hipotiroidi olan kişiler, hamileler, 60 yaş üstü kadınlar mutlaka kontrol edilmelidir.
Hipotiroidinin Belirtileri
- Fiziksel yorgunluk
- Mental yorgunluk
- Hareketsizlik
- Kilo alma
- Kabızlık
- Adet düzensizliği
- Cilt kuruluğu
Hipotiroidinin Nedenleri
Hipotiroidinin en önemli nedeni Hashimoto tiroididir. Bu hastalık bağışıklık sisteminin tiroid bezine zarar vermesine neden olarak hormon üretmesini engeller. Doğuştan görülebildiği gibi diğer tiroid hastalıklarının tedavisinde uygulanan radyoaktif iyot ve cerrahi işlemler sonucunda da meydana gelebilir.
Hipotiroidi Tedavisi
Hipotiroidi hormon ilaçlarıyla tedavi edilir. Verilen ilaçla tiroid bezinin doğal olarak ürettiği T4’ün laboratuar koşullarında üretilmiş hali vücuda iletilir. Tiroit hormonu preperatları birbirinin aynısı olmadığı için aynı firmanın ilacıyla devam etmek gerekir. Herhangi bir nedenle ilacın değiştirilmesi gerekiyorsa TSH için kan testi yapılmalıdır. Ömür boyu kullanılması gereken bu ilaçlar ihtiyaçtan az alınırsa tam tedavisi sağlanamaz, fazla alınırsa kemik kaybına ve kalp fonksiyonlarında bozulmaya neden olabilir.
Diğer Tiroid Hastalıkları
Tiroid bezi az çalışabildiği gibi çok da çalışabilir ve bu da normal dışı bir durumdur. Çok çalışmasına hipertiroidi, bezin büyümesine guatr, bezde kanser hücrelerinin oluşmasına ise tiroid kanseri denir.
Guatr
Guatr tiroit bezinin büyümesidir. Bazen nodülle birlikte görülebilen guatr boynun tek ya da iki tarafında şişlikle kendisini belli edebilir. Basit bir büyümeyse herhangi bir şikayete yol açmayabilir. Büyük ve nodüllü guatrlar şişlikle birlikte nefes darlığına, yutma güçlüğüne, bazen de ağrıya neden olabilir.
Hipertiroidi
Hipertiroidi, tiroid hormonunun çok salgılanmasıdır. Çok salgılanan tiroit hormonları kalp, sinir ve kas sistemini etkiler. Kaslarda zayıflık, ellerde titreme, kalp çarpıntısı, yorgunluk, asabiyet gibi şikayetler görülebilir.
Tiroid Kanserleri
Tiroid bezinde kanser hücreleri oluşabilir. Görülme sıklığı diğer kanser türlerine ya da diğer tiroid hastalıklarına göre daha azdır. Kadınlarda yüzde 6, erkeklerde ise yüzde 1,5 oranında görülür. Birçok tiroid tümörü iyi huyludur. Yüzde 5’inin kanser olasılığı bulunur. Tiroid kanserinin nedeni henüz kesin olarak kanıtlanmasa da aşırı radyasyonun birinci etken olduğu bilinir.