Parkinson, nörolojik bir hastalıktır. Beyin ve sinir sisteminde yer alan dopamin salgılayan hücrelerin yıkılması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hücrelerin yıkılması, vücutta hareketleri kontrol eden sinyallerin yeterince salgılanamamasına neden olur ve bu nedenle, Parkinson hastalarında dopamin seviyesi azalır. Hareketlerin koordinasyonu bozulur, yavaşlama, titreme, kas sertliği gibi belirtiler görülür. Parkinson hastalığının nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin birleşimiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Parkinson hastalığı, genellikle 50 yaşın üzerinde ortaya çıkan bir durumdur. Genç yaş gruplarında da görülme ihtimali vardır. Ailesinde Parkinson hastası olan kişilerde toplum geneline göre daha sık görüldüğü gözlemlenmiştir. Ayrıca erkeklerde kadınlara göre daha sık görüldüğü bilinmektedir. Parkinson kademeli olarak ilerleyen bir hastalıktır. Bu hastalığın teşhisi tek bir belirti ile konulamaz. Parkinson hastalığının tanısı nöroloji uzmanı tarafından muayene yapılarak konulur.
Parkinson hastalığının belirtileri nelerdir?
Parkinson hastalığının belirtileri; hareketlerde yavaşlama, titreme, kas sertliği, yürüme zorluğu, ellerde ve ayaklarda hareketlerde azalma, dengesizlik, yüz ifadesinde değişiklikler, ses kısıklığı, yazı yazarken titreme, yutma güçlüğü gibi belirtiler olabilir. Ayrıca parkinson hastalarında depresyon, anksiyete, uyku bozuklukları, yüz ifadesinde değişiklikler ve yüksek sesle konuşma gibi ruhsal belirtiler de görülebilir. Parkinson hastalığının belirtileri, zamanla artar ve ilerleyen aşamalarda kişinin günlük yaşam aktivitelerini yapmasını da etkileyebilir. Parkinson teşhisi hastanın nörolojik muayenesi ile konulmaktadır. Hastalığın en sık karşılaşılan başlangıç belirtisi, el ve parmaklarda titremedir. Bu hastalığın evrelerine göre belirtileri ise şöyledir:
- Evre: Belirti ve bulgular oldukça hafif gözlemlenir. Sıklıkla titreme başlar. Yürüyüş, duruş ve mimiklerde bozulmalar başlar.
- Evre: Belirtiler bu evrede iyice ortaya çıkmıştır. Artık duruş ve yürüyüş etkilenmiştir. Hafif şekilde özürlülük hali görülmeye başlar.
- Evre: Hareketlerde belirgin yavaşlamalar gözlemlenir. Orta derecede denge bozuklukları ve işlev bozuklukları görülür.
- Evre: Belirtiler bu evrede şiddetini göstermeye başlar. Hasta yürümekte oldukça zorlanır. Birisinin yardımına ihtiyaç duyar. Artık titremelerin yerini yavaşlama ve katılık gibi belirtiler alır. Birisinin desteği olmadan tek başlarına yaşayamazlar.
- Evre: Hasta tamamen yatağa veya tekerlekli sandalyeye bağımlı hale gelmiştir. Birisinin desteğine ve sürekli bakımına bağımlı hale gelmiştir.
Parkinson hastalarının hayatı nasıl kolaylaştırılır?
Banyo ve tuvaletlerde duvarlara destek amaçlı tutunacak yerler takılabilir. Varsa kapı eşiklerindeki yükseklikler kaldırılabilir. Halı veya kilim gibi ayağa takılmaya müsait olan eşyaların kullanım alanlarından kaldırılması sağlanabilir. Elde tutulan materyallerde düşme ihtimaline karşı kırılmaz eşyaların kullanılması sağlanabilir. Hasta ile iletişimi sürdürerek konuşma pratiği yaptırılabilir.
Parkinson tedavisi nasıl olur?
Parkinson hastalığının tedavisi, dopamin salgılayan hücrelerin çalışmasını arttıran ilaçlar ve fizik tedavi gibi yöntemlerle yapılır. İlaçlar, dopamin üretimini arttırmak veya dopamin etkisini arttırmak için kullanılabilir. Bu ilaçlar Parkinson hastalığı semptomlarını azaltabilir ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Ancak bu ilaçların yan etkileri olabilir ve zamanla etkisi azalabilir. Parkinson hastalığı tedavisinde, doktorlar hastaların ihtiyaçlarına ve hastalığın seviyesine göre bir tedavi planı oluştururlar. Bu plan; ilaçlar, fizik tedavi ve diğer terapileri içerebilir. Ayrıca hastaların yaşam kalitesini artırmak için psikolojik destek de önerilebilir. Fizik tedavi, hareketleri iyileştirmeyi amaçlar. Hareketleri düzenlemeyi, koordinasyonu ve esnekliği artırmayı hedefler. Bu tedavi, egzersizler ve özel terapiler gibi çeşitli yöntemleri içerebilir. Cerrahi yöntem Parkinson hastalığının ilerlemiş durumlarında ve ilaçların etkinliğinin azalmış olduğu durumlarda düşünülebilir.
Sağlıklı bir yaşam için Denizli Odak Hastanesi Nöroloji Polikliniğimize gelerek uzman doktorlarımıza muayene olabilirsiniz. Bilgi ve randevu için tıklayın.